Bodur Elma YetiÅŸtiriciliÄŸi

BODUR ELMA YETİŞTİRİCİLİĞİ

Son yıllarda ekonomik ÅŸartlar ve Pazar isteklerinin deÄŸiÅŸmesi nedeniyle modern meyveciliÄŸin yapılması gerekmektedir. Modern meyvecilikte birim alandan daha çok ve yüksek kalitede ürün elde etmek esastır. Elma yetiÅŸtiriciliÄŸinde ülkemizde dekara ortalama 1335 kg ürün alınırken; geliÅŸmiÅŸ ülkelerde dekara ortalama 6-8 ton ürün alınmaktadır. Bunun nedeni ise bu ülkelerde klasik meyvecilik yerine modern meyveciliÄŸin yapılıyor olmasıdır.

BODUR MEYVE YETİŞTİRİCİLİĞİNİN AVANTAJLARI

      1.Birim alanda daha çok aÄŸaç kullanılarak daha fazla ürün alınır.

      2.Bodur meyve aÄŸaçları erken yaÅŸta meyveye yatar.

      3.Budama, seyreltme, gübreleme gibi bahçe iÅŸleri daha kolay ve ekonomik olarak yapılabilir.

      4.Hastalık ve zararlılarla mücadele daha az ve etkili biçimde kontrol edilir.

      5.Hasat ve elden geçirmenin kolaylığı nedeniyle insan iÅŸgücü ve üretim giderleri azaltılır.

      6.Meyve iriliÄŸi ve renk yönünden daha kaliteli ve bir örnek ürünün elde edilmesi sonucu  

          pazarlanabilen meyve oranının artırılması söz konusudur. 

 KULLANILAN ANAÇLAR

           Bodur elma yetiÅŸtiriciliÄŸi daha çok zayıf geliÅŸen anaçlar kullanılarak yapılmaktadır.     Son yıllarda ülkemizde de uygulanmaya baÅŸlayan bu tür yetiÅŸtiricilik için çok farklı geliÅŸme gücünde olan anaçlar bulunmaktadır. Bu anaçlardan en yaygın olarak kullanılan M9 ve MM106 anaçlarının bazı özellikleri aÅŸağıda belirtilmiÅŸtir.

M9 : Bodur anaçlar içinde dünyada en çok kullanılan anaçtır. Çok bodur aÄŸaçlar meydana getirirler. Verimli topraklarda daha iyi geliÅŸirler. Kök sistemi zayıftır ve gevrektir. Dikimden sonra ömrü boyunca desteÄŸe ihtiyaç gösterirler. Dikimin hemen ertesi yılı meyve vermeye baÅŸlarlar ve en iyi koÅŸullarda bile boyu 2,50- 2,70 metreyi geçmez. AÄŸaçlardaki bütün meyveler merdiven kullanmaksızın rahatça toplanabilir. Verimli topraklarda aÄŸaç başına 60-70 kg ürün alınabilir. Dönümden ortalama 6-8 ton ürün alınabilmektedir. M9 anacı boÄŸaz çürüklüÄŸüne dayanıklı; ateÅŸ yanıklığına ve pamuklu bite hassastır.MM106 :  Bu anaca aşılı aÄŸaçlar çöÄŸür anacının %50’si büyüklükte aÄŸaçlar oluÅŸtururlar. Toprağın drenajı iyi olmalıdır. Çok iyi kök sistemi oluÅŸtururlar ve desteÄŸe ihtiyaç göstermezler. Dikimi izleyen 2-3. yıllarda önemli ölçüde meyve vermeye baÅŸlarlar. Üzerine aşılanan çeÅŸitlere göre deÄŸiÅŸmekle birlikte 5 m X 3 m veya 4 m X 3 m mesafelerle dikilmeleri uygundur. Dönüme ortalama 65-80 adet fidan dikilebilmektedir. Bu anaç pamuklu bite dayanıklı, kök boÄŸazı çürüklüÄŸüne hassastır.

BODUR BAHÇE TESÄ°SÄ°

                   Fidan dikimi yapılmadan önce dikim noktaları kazıklarla iÅŸaretlenir. Bu amaçla uzun bir ipin arazinin üst başına gerilmesi ile dikim sıraları; saÄŸ yada sol başına gerilmesi ile de ilk sıranın fidan yerleri belirlenir. Bu aÅŸamadan sonra her sıraya gerilen ip doÄŸrultusu boyunca ÅŸerit metre yardımı ile sıra üzeri fidan yerleri tek tek ve kontrollü olarak belirlenir ve kazıklarla iÅŸaretlenir. GüneÅŸ ışığından iyi yararlanmak için dikim sıraları Kuzey-Güney istikametinde olmalıdır. Tozlayıcı çeÅŸit sırası 30 m’yi geçmemelidir. Bu amaçla her 5-6 sırada bir tozlayıcı sırası dikilmelidir. Fidan yerlerini belirlemede ve fidan dikimi esnasında dikim tahtası kullanılmalıdır. 

BODUR AÄžAÇLARDA DÄ°REK DÄ°KÄ°MÄ°

Modern meyve yetiÅŸtiriciliÄŸinde bodur anaçlar (M9, M26) kullanıldığında; aÄŸaçların yıkılmasını önlemek, dalları eÄŸmek ve meyve yükünü taşımak amacıyla her aÄŸaca bir direk veya telli terbiye sistemi gereklidir. Bu amaç için sanayi borusu, aÄŸaç direk veya beton direkler kullanılmaktadır. Direk dikim iÅŸleminin fidan dikiminden önce yapılması tavsiye edilir. Telli terbiye sisteminde her 10-14 metreye bir direk dikilmesi, 3 metre boyundaki direklerin 60 cm sinin topraÄŸa gömülüp betonlanması, 3 veya 4 sıra tel çekilmesi idealdir.  3 mm’lik galvanizli   tel kullanılması tavsiye edilir. 

SULAMA VE GÜBRELEME UYGULAMALARI 

           Sulama yapılmasının önemi  kadar bir sulamada verilmesi gerekli olan su miktarı ve sulama zamanı da önemlidir. Bodur meyve yetiÅŸtiriciliÄŸinde kontrollü su uygulaması meyve verim ve kalitesine büyük ölçüde etki eder. Kontrollü su uygulamaları modern sulama yöntemleri ile mümkündür. Bu yöntemlerin başında damlama ve mini sprink sulama yöntemleri gelmektedir. M9 anacı ile sık dikilen bahçeler için damlama sulama en uygun ve ÅŸart olan bir yöntemdir.

           Gübreleme programı için mutlaka toprak ve yaprak analizleri yapılması gereklidir. Bu analizlere göre uzman kiÅŸiler tarafından yapılacak gübreleme tavsiyesi damlama sulama sistemiyle birlikte uygulanmalıdır. Enstitümüze ait laboratuarda  toprak ve yaprak analizleri yapılmaktadır.

 KLASÄ°K YETÄ°ÅžTÄ°RÄ°CÄ°LÄ°K Ä°LE MODERN YETÄ°ÅžTÄ°RÄ°CÄ°LİĞİN KARÅžILAÅžTIRILMASI

                   Tohum anacı üzerine aşılanan çeÅŸitlerde bahçeye dönüme 20-28 adet elma fidanı dikilirken; M9 anacı üzerine aşılı çeÅŸitlerle dönüme 170-190 adet fidan dikilebilmektedir. Klasik elma bahçelerinden dönüme ortalama 1-2 ton ürün alınırken; modern sistemde 6-8 ton ürün alınabilmektedir. M9 anacı üzerine aşılı çeÅŸitler tam ve ekonomik anlamdaki verime 3. ve 4. yaşında geçerken; çöÄŸür üzerine aşılı aynı çeÅŸitler 12-15. yılda geçe bilmektedir.